Bauhaus

 Συμπληρώνονται  φέτος εκατό χρόνια από την ίδρυση του  Bauhaus ενός από τα σημαντικότερα κινήματα του 20ου αιώνα. Εκδηλώσεις και εκθέσεις για τα γεννέθλιά του γίνονται σε όλο τον κόσμο. Κι εμείς θα συμμετάσχουμε στο διαγωνισμό και σε μία έκθεση που διοργανώνει η Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας τον Μάιο.  Με αφορμή αυτό και επειδή στη Γ΄ Λυκείου διδασκόμαστε στην Ιστορία Τέχνης το κίνημα, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα «μάθημα» στους μαθητές της Β΄ Λυκείου.
Παρακολουθήστε...!

Ν. Παιδιά, τι κοινό έχουν το Πολεμικό Μουσείο, η Αμερικάνικη Πρεσβεία και το  Ωδείο των Αθηνών; (φωτογραφίες)
Α. Εεε, βρίσκονται και τα τρία στην Αθήνα μήπως ;

Ν. Ευχαριστώ έξυπνε... εννοώ τι σχέση έχουν αρχιτεκτονικά !
Ε. Να πω εγώ. Είναι πολύ μεγάλα σε όγκο, είναι πολύ απλά και έχουν πολλά τζάμια και τσιμέντο.
Χ. Καλά μας τα λες Ελένη. Να πάμε όμως λίγο πιο πίσω; Μόνο 100 χρονάκια!
Ε. Δηλαδή στα 1919;
Χ. Ναι, και σε μία μικρή πόλη της Γερμανίας, τη Βαϊμάρη.
Δ. Εκεί λοιπόν  ο Βάλτερ Γκρόπιους καθηγητής της αρχιτεκτονικής, ίδρυσε τη Σχολή Bauhaus, η οποία αρχικά ήταν ένα είδος συγχώνευσης της Ακαδημίας Καλών Τεχνών με τη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών.

Μ. Το όνομα σημαίνει κάτι;
Κ. Είναι αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau που σημαίνει οικοδόμηση.
Δ. Να πούμε τώρα ποιες ήταν οι βασικές αρχές της Σχολής...
Χ. Μια από τις κεντρικές ιδέες ήταν η χρήση της τεχνολογίας για καλλιτεχνικούς σκοπούς. Πίστευαν ότι δεν πρέπει να υπάρχει διάκριση μεταξύ καλών και εφαρμοσμένων τεχνών, και έτσι λειτούργησαν τη σχολή. Δίδασκαν όλες τις μορφές τέχνης και είχαν θεωρητικά μαθήματα και πολλά εργαστήρια.
Μ. Δίδαξε κανένας διάσημος καλλιτέχνης εκεί;
Ν. Ου, πολλά γνωστά ονόματα! Ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Γιόχάνες Ίτεν, ο Μαρσέλ Μπρόιερ, και ο Πάουλ  Κλέε είναι μερικοί από αυτούς.

M. Ποιές ήταν οι αρχές του κινήματος;
Δ. Οι βασικές αρχές του ήταν η απλότητα, η λειτουργικότητα και η χρηστικότητα. Έδινε ιδιαίτερη σημασία στις γεωμετρικές φόρμες και στο χρώμα. Απέρριπτε κάθε περιττό διακοσμητικό στοιχείο.
Κ. Τι έργα έφτιαχναν τελικά εκεί; Γιατί έχω δει μια ωραία καρέκλα!
Ν. Ναι, έφτιαχναν τα πάντα. Από τα έπιπλα γραφείου στις περίφημες καρέκλες και από τα ρολόγια τοίχου μέχρι τις καφετιέρες, όλα, ακόμα και τα παιδικά παιχνίδια, ήταν έργα που βασίζονταν στην ιδεολογία τους.
Δ. Δηλαδή με χρηστικότητα και μοντέρνα εμφάνιση μαζί.
Χ. Το πρόβλημα ήταν οι ναζί που από την αρχή δεν έβλεπαν με καλό μάτι το κίνημα.
Σ. Πρώτα έκλεισε τη σχολή στη Βαϊμάρη. Οι καθηγητές τότε αποφάσισαν να τη μεταφέρουν στο Ντεσάου, μια πόλη περισσότερο προοδευτική και βιομηχανική.
Κ. Αλλά κάτω από τις πολιτικές πιέσεις και η σχολή του Ντεσάου έπαψε να λειτουργεί το 1932. Λειτούργησε για λίγο στο Βερολίνο μέχρι το 1933 κι όταν πήρε την εξουσία ο Χίτλερ έκλεισε οριστικά.
Α. Και τι έγινε με τους μαθητές και τους καθηγητές;
Δ. Οι μαθητές πήγαν στα σπίτια τους ή σε άλλες σχολές φαντάζομαι. Οι καθηγητές οι πιο πολλοί εξορίστηκαν και αναζήτησαν την τύχη τους στην Δυτική Ευρώπη και στην Αμερική. Εκεί μετέδωσαν τις μεθόδους διδασκαλίας και τις αρχές της σχολής.
Ν. Και βλέπουμε πόσο σημαντική επίδραση άσκησε στις τάσεις της τέχνης και της αρχιτεκτονικής.

Δ. Ας γυρίσουμε λοιπόν στην Ελλάδα όπου κι εδώ συναντάμε αρκετά μεταπολεμικά κτίρια Bauhaus. Η Αμερικανική πρεσβεία είναι έργο του Γκρόπιους.
Σ. Και το Ωδείο Αθηνών είναι ένα βραβευμένο έργο ενός Έλληνα αρχιτέκτονα του Ιωάννη Δεσποτόπουλου που σπούδασε στη Σχολή του Μπάουχαουζ.
Α. Να προσθέσω κάτι;  Και οι προσφυγικές πολυκατοικίες στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας μας είπε η κυρία μας ότι αποτελούν θαυμάσιο δείγμα του κινήματος. Λέω για αυτές απέναντι από το γήπεδο του Παναθηναϊκού.
K. Παναθηναϊκού, ποιου Παναθηναϊκού;
Σ. Παιδιά ξύπνησε και ο Κώστας...
Ε. Ναι άκουσε για την ομάδα του...
Κ. Ναι βρε, γύρω στο 1930 η κυβέρνηση άρχισε να χτίζει σπίτια για τους πρόσφυγες. Τολμηρό για την εποχή το πρότζεκτ...οι αρχιτέκτονες συνδύασαν το δικό μας στυλ με το αρχιτεκτονικό στυλ του Bauhaus και έφτιαξαν σύγχρονες, απλές και λειτουργικές κατοικίες.
Α. Κώστα που τα ξέρεις όλα αυτά;;;!!!
Κ. Γνωρίζω ότι έχει σχέση με τον Παναθηναϊκό, το γήπεδό του και γύρω από αυτό. Καμιά άλλη απορία;